مروری بر زندگی و آثار مهدی سحابی
«مروری بر زندگی و آثار مهدی سحابی»، کتابی دوزبانه (فارسی-انگلیسی) متشکل از دو بخش ادبی و تجسمیست که توسط موزه هنرهای معاصر و با همکاری گالری مژده و بنیاد سحابی، در تابستان سال 1400 همزمان با برپایی نمایشگاه این هنرمند در موزه هنرهای معاصر تهران به چاپ رسیده و رونمایی شده است. در بخش ادبی که کتاب با آن آغاز میشود، پس از دیباچه، مقدمه و زندگینامه هنرمند به 11 مقاله خواهیم رسید که هریک از منظری گوناگون، 13 مجموعۀ تجسمی و ادبی مهدی سحابی را مورد بررسی قرار دادهاند. ساختار کلی کتاب به صورتی گام به گام و برای آشنایی هرچه بیشتر مخاطب با مهدی سحابی گردآوری شده است. از گام اول و دیباچه که احسان آقایی رئیس اسبق موزه هنرهای معاصر تهران به اهمیت جایگاه دچار فقدان مهدی سحابی در جامعۀ هنری و ادبی امروز ایران میپردازد، سپس در مقدمه مژده طباطبائی، کیوریتور کتاب و نمایشگاه به چرائی این اهمیت و اشاره به روند انجام پروژه پرداخته است تا بخش زندگینامه که مروریست کامل بر زندگی حرفهای و شخصی مهدی سحابی که توسط سعادت افزود به نگارش درآمده است.
مقالههای دکتر حمیدرضا شعیری، دکتر مرضیه اطهاری نیکعزم، زینب گلستانی درو و سهراب احمدی تحلیلی نشانهشناختی از آثار تجسمی سحابی هستند. در مقالههای دکتر حسن نمکدوست و ناصر تجاره که هردو دوستان و همکاران قدیمی سحابی در بخش روزنامهنگاری هستند، این دورۀ حرفهای هرچند کوتاه اما پربار سحابی را با ذکر قسمتی از وقایع تاریخی و بررسی حضور او در این حرفه مورد بررسی قرار میدهند، شکیبا پرورش به بررسی مجموعۀ ماشینهای شمایلی، پژمان نظرزاد آبکنار به بررسی مجموعۀ ماشینقراضهها، هوفر حقیقی به بررسی فوتومونتاژها، و بهنام کامرانی به نقد و تحلیل مجموعۀ دیوارنگارهها میپردازد. در این بین اما علی بختیاری با مطلبی هرچند کوتاه اما روان و دلنشین مهدی سحابی، آثارش و آنچه برای فرهنگ و هنر ایرانی باقیگذاشته است را برای مخاطب مرور میکند. آنچنان که اشاره شد مقالهها به فراخور گستردگی آثار سحابی از طیف گستردهای از مضمون برخوردارند، از مقالههایی با درجۀ دشوار علمی-پژوهشی و دانشگاهی تا مقالههایی رواییگر و باب آشنا شدن هرچه بیشتر مخاطب با سحابی. پس از مقالهها بخش تصویری و تجسمی کتاب آغاز میشود شامل 13 بخش که آثار او را در برمیگیرند: ماشین قراضه، فیگور، پرتره، صورتک، کلاژ، زیرخاکی هخامنشی، گل، جعبه و پرنده، ستون، آدمک، دیوارنگاره، عکس و طبع و نشر.
در بخشهای تصویری کتاب از اسکن نگاتیوهای شخصی هنرمند که تا کنون دیده نشده بود استفاده شده است، همچنین مجموعه عکسهای «انقلاب» سحابی نیز برای اولین بار در این کتاب به چاپ رسیده است. مجموع آنچه در این کتاب ارائه شده است به خوبی میتواند تمام وجههای زندگی این هنرمند چندوجهی را که تا قبل از آن صرفاً وجه مترجمی او برای مخاطبین آشکار بود را به مخاطب بشناساند و به عبارتی میتوان گفت این کتاب رسالت خود را به منظور آگاهی بخشیدن و حفظ جایگاه مهدی سحابی در جامعۀ هنری و ادبی ایران به ثمر رسانده است.
سعادت افزود