صادق تبریزی
صادق تبریزی متولد 1317 تهران از هنرمندان تأثیرگذار، چندوجهی، تجربه‌گرا و پُرکار در تاریخ هنر مدرن و معاصر ایران است که نامش با مکتب «سقاخانه» پیوند خورده است. این مکتب را می‌توان فرجام مسیر پُرفرازونشیب هنر مدرن ایران دانست که نشان داد مدرنیسم ایرانی یک جریان دنباله‌روی محض نبوده و قدرت زایش اندیشه‌های نوین هنری را دارد. مکتب سقاخانه که از ترکیب ساختار هنر مدرن با عناصر بومی و نقش‌مایه‌های سنتی پدیدار شده، یک بُعد شناخته‌شده از جنبش مدرنیسم با گرایش ایرانی است که در ابتدای دهۀ چهل، قرائتی منطقه‌ای از روایت کلان هنر مدرن بود و به‌جای پافشاری بر وجهۀ آوانگارد، بر حفظ دستاوردهای گذشته و تداوم ارزش‌های پیشین تأکید ورزید. سقاخانه، هم بر نگاهی مدرنیستی و نوگرایانه استوار بود و هم گذشتۀ سنت ایرانی را تکریم و ستایش می‌کرد. این مکتب به‌دلیل همین ویژگیِ دوگانه‌اش، همواره نقش مهمی در اقبال عمومی نسبت به هنر مدرن در جامعۀ ایرانی ایفا کرده است.
صادق تبریزی از دوران نوجوانی در هنرستان پسرانه در رشتۀ مینیاتور تحصیل کرد و پس از اخذ دیپلم در کارگاه سرامیک ادارۀ هنرهای زیبا مشغول به کار شد نخستین مجموعه آثار او که شامل سرامیک‌هایی منقوش به فرم‌هایی با خط بودند و از اولین نمونه‌های نقاشی‌خط ایرانی در همان سال‌ها رقم خورد. پس از افتتاح دانشکده هنرهای تزئینی تبریزی به تحصیل تخصصی هنر پرداخت و کارشناسی ارشد خود را از این دانشکده در سال 1346 در رشتۀ معماری داخلی دریافت کرد. تبریزی در طول سالیان تحصیلش در این دانشکده هم‌دورۀ دیگر هنرمندان تأثیرگذار مکتب سقاخانه چون مسعود عربشاهی، منصور قندریز، فرامرز پیلارام و ... بود. او در ابتدای دهۀ 40 به همراه هم‌دوره‌هایش تالار ایران را تأسیس کردند و نمایشگاهی از آثارشان به نمایش گذاشتند. این نمایشگاه جزء مهم‌ترین رویدادهای هنری‌ای بود که در آن زمان رخ داد و تبریزی نیز با اثری از مجموعه آثار انتزاعی‌اش در این نمایشگاه حضور داشت. تبریزی در آثارش همواره از پرسوناژهای ویژۀ خود که ترکیبی از آموزه‌های متفاوت او بود بهره می‌جست. از مهم‌ترین مجموعه‌های دهۀ 50 او می‌توان به «خولی» اشاره کرد. این مجموعه که با پرداختن به شخصیت خولی در واقعۀ عاشورا خلق شده بود در گالری سیحون به نمایش درآمد و کار مشترکی بود از تبریزی و عباس بلوکی‌فر. تبریزی در عرصۀ مجموعه‌داری و گالری‌داری نیز فعالیت‌های بسیاری کرد. او در اواسط دهۀ 50 گالری 66 را افتتاح کرد اما دیری نپائید که با وقوع انقلاب اسلامی در اوایل دهۀ 60 به مدت 15 سال به انگلیس مهاجرت کرد. از دیگر مجموعه‌های تبریزی می‌توان به مجموعۀ عشاق و دلدادگان، رزم و بزم، نقاشی‌خط و فعالیت‌های عدیدۀ او در انواع چاپ‌های دستی اشاره کرد. از تبریزی فرسک ماندگاری نیز در هتل هیلتون سابق باقی مانده بود که پس از انقلاب دچار دستکاری و تخریب شد. لازم به ذکر است که تبریزی جزء نخستین هنرمندانی بود که فعالیت‌های بین‌المللی گسترده‌ای داشت و جوایز بسیاری را کسب کرد. از مهم‌ترین فعالیت‌های بین‌المللی او می‌توان به همکاری او با میشل تاپیه هنرشناس فرانسوی اشاره کرد که آثار تبریزی را در نمایشگاه‌های متعددی در فرانسه به نمایش گذاشت همچنین تبریزی از نخستین هنرمندانی بود که آثارش در حراجی‌های بین‌المللی حضور پیدا کرد. آثار او در موزه‌های مختلف ایران و جهان نگهداری می‌شوند. این هنرمند پرکار و تأثیرگذار در هنر ایران پس از شش دهه فعالیت ارزشمند در سال 1396 چشم از جهان فروبست.
سعادت افزود
